مبانی برنامهریزی و طراحی مجموعههای معماری؛ مجموعههای نمایشگاهی، ورزشی و کاربرد مختلط
نوشتۀ: دکتر سیدحسین معینی با همکاری مینا وکیلیثانی
چاپ اول: 1399، 248 صفحۀ رحلی، قیمت 750.000 ریال
مجموعههای معماری حوزهای کلان در مقیاس معماری هستند که بهنوعی حوزه میانمقیاسی در طراحی فضای مصنوع، مابین طراحی تکبناها و طراحی شهری را شامل میشوند. در این حوزه، غیر از اصول معماری، به بسیاری از مباحث کلان معماری که در برنامهریزی و طراحی شهری نیز کاربرد دارند توجه میشود. ضمن درک این مطلب مهم که هر کلیتی واجد ابعادی فراتر از صِرف جمع اجزای آن است، در مجموعههای معماری نیز این توجه به کل قرار نیست ما را از توجه به اجزا غافل کند. مباحث این حوزه در انواع مجموعههای معماری همچون مجموعههای مسکونی، نمایشگاهی، تجاری، ورزشی، آموزشی، مختلط موضوع کتابهایی خواهد بود که یکی از آنها پیشِ روی شما قرار دارد. این کتاب و کتاب دیگر که نتیجة همکاری دو نفر از مدرسان گروه معماری دانشکدۀ معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی است، پس از سالها آموزش و تحقیق در این حوزه تألیف شده و در اختیار علاقهمندان قرار گرفته است. این کتابها میتوانند در فعالیت حرفهای مهندسان مشاور معمار و شهرساز و نیز در فعالیتهای آموزشی مقاطع مختلف تحصیلی دانشجویان کارشناسی، کارشناسیارشد و دکتری در حوزة معماری و علوم وابسته به کار آیند.
مجموعه کتابهای اشارهشده، که مجلد حاضر یکی از آنهاست، از نوع کتابهای برنامهریزی و طراحی در حوزۀ معماری خواهد بود که رویکردی مصداقمحور دارد، بهگونهای که مطالب نظری مطرحشده در آن نیز از شناخت مصادیق اینگونه مجموعهها برگرفته شدهاند و باتوجهبه این رویکرد مصداقمحورِ اتخاذشده، دستهبندیهای کارکردی نیز بر همین مبنا ارائه شده است. این دو کتاب نیاز برنامهریزان و طراحان معماری اینگونه مجموعهها را برآورده میسازد. بدین ترتیب که با ارائۀ مصادیق متنوع از هرگونه از مجموعههای معماری، میکوشد ضمن نمایش آثار معماری، آنها را طبقهبندی کند و مشخصات و ویژگی آنها را ارائه دهد تا برنامهریزان و مجموعههای بزرگ معماری بتوانند اصول لازم برای برنامهریزی و طراحی اینگونه مجموعهها را باتوجهبه موضوع خود استنتاج کنند و در فعالیت حرفهای خود به کار گیرند.
باتوجهبه گوناگونی درخور توجه مجموعههای مختلف معماری و ضرورتهای متنوعی که در طراحی و مطالعه اینگونه مجموعهها ممکن است وجود داشته باشد، امکان اتخاذ رویکردی یکسان در بررسی آنها وجود ندارد. بااینحال در این مجموعه سعی شده در هریک از فصلها، ضمن معرفی و بررسی نمونهها و مصادیق معروفی از مجموعههای معماری موجود در جهان و دستهبندی آنها، اطلاعاتی دربارۀ جایگاه گونه مربوطه در بستر امروز و ضرورتهای طراحی و برنامهریزی آنها ارائه شود.
کتاب حاضر یکی از کتب تألیفشده در حوزه برنامهریزی و طراحی مجموعههای معماری است که به سه گونه از انواع این مجموعهها شامل مجموعههای نمایشگاهی، مجموعههای ورزشی و مجموعههای کاربرد مختلط میپردازد. در بخش مجموعههای نمایشگاهی، موزهها و گالریها بهاجمال بررسی شدهاند، زیرا باید بعدها فصلی جداگانه به آنها اختصاص داده شود. ازاینرو تمرکز اصلی بر دو گونه مجموعه نمایشگاههای بینالمللی فرهنگی (اکسپو) و مجموعه نمایشگاههای تجاری است.
در پایان، نگارندگان امیدوارند این مجموعه راهگشای مطالعات آینده در موضوع حوزه مقیاس میانی در معماری باشد؛ مطالعاتی که گونههای بیشتری از مصادیق مجموعههای معماری را بررسی میکند و در زمینه تدوین مبانی نظری آن و نیز مطالعه مجموعههای موجود گامهای بیشتر و جدیدتری برمیدارد.