ترجمۀ دیداریشنیداری: رویکرد بینارشتهای در زیرنویسگذاری
نوشتۀ: ژان ـ مارك لاوور، آدریانا شربان
ترجمۀ: دکتر دانیال بسنج و عسل امیرخوانساری
چاپ اول: 1400، 216 صفحۀ وزیری، قیمت 670.000 ریال
ترجمۀ دیداریشنیداری فعالیت و اتفاقی جدید نیست؛ شروع آن به میاننویسگذاری در فیلمهای صامت اوایل قرن بیستم بازمیگردد. از دهۀ بیست همین قرن و در پی ظهور نخستین فیلمهای گویای تجاری، دوبلاژ و زیرنویسگذاری اهمیت ویژهای یافتند. اما در حوزۀ ترجمهشناسی و پژوهشهای آن، کمتر از سی سال است که ترجمۀ دیداریشنیداری جایگاهی یافته است.
هنگام برگردان متن دیداریشنیداری از زبانی به زبان دیگر، سه چالش اساسی رابطۀ میان تصویر، صدا و گفتار؛ مسئلۀ ارتباط زبان مبدأ و زبان مقصد (خارجی) و در پایان، ارتباط میان کد نوشتاری و کد گفتاری پیش میآید.
در پنج سال اخیر، با گسترش روزافزون و جهانیِ پلتفرمهای اینترنتیِ نمایش فیلم و سریال، بهعنوان یک پدیدۀ هنری ـ اجتماعی وابسته به فنّاوری، و در پی آن دسترسی کاربران به اقیانوسی از امکانات دیداریشنیداری، نیاز مداوم و پرشتابی برای ترجمۀ دیداریشنیداری، در شکلهای متفاوت آن، شکل گرفته است.
کتاب حاضر از بهروزترین تولیدات علمی ـ دانشگاهی حوزۀ ترجمۀ دیداریشنیداری در فرانسه است. هدف در این کتاب، معرفی ترجمۀ دیداریشنیداری و بهویژه زیرنویسگذاری و نمایاندن ابعاد گوناگون آن است. بدین منظور، در هر بخش از کتاب از آرای متخصصانی در زمینههای مختلف از جمله سینما، ترجمهشناسی، زبانشناسی و روانشناسیِ شناختی بهره گرفته شده است. این کتاب، در گام اول، روند پیدایش زیرنویس در سینما و تلویزیون، جنبههای تکنیکی زیرنویسگذاری روی صفحهنمایش و انواع گوناگون زیرنویس در عصر دیجیتال را معرفی و بیان میکند و در ادامه، به چالشهای زبانی و فرهنگی میپردازد که هنگام انتقال یک متن دیداریشنیداری به زبان دیگر پدید میآید.
مخاطبان این کتاب استادان، دانشجویان و پژوهشگران حوزههای ترجمهشناسی، زبانهای خارجی، سینما و تلویزیون هستند، اما عموم علاقهمندان رسانههای دیداریشنیداری نیز از این اثر بیبهره نخواهند ماند.