پالایش زیستی منابع جنگلی
نوشتۀ: رایمو آلن
ترجمۀ: دکتر حسین جلالی ترشیزی و ایرج محمدی
چاپ اول: 1399، 501 صفحۀ وزیری، قیمت 1.500.000 ریال
امروزه برنامه‌ریزی و احداث صنایع و فنّاوری‌های نوین مبتنی بر مواد طبیعی زیست‌بنیان و نیز سازگار با طبیعت، به امری بدیهی و الزامی تبدیل شده است تا جایی که تأمین آیندۀ مواد و انرژی، در گرو بهره‌برداری پایدار و علمی از طبیعت دانسته می‌شود.
پالایش زیستی (Biorefining) روند استخراج و جداسازی فراورده‌های متعدد زیست‌بنیان از زیست‌توده است. در واقع در فنّاوری نوین و رو به رشد پالایشگاه زیستی، با الگوگرفتن از پالایشگاه نفت، مواد خام زیست‌توده پس از گذراندن مراحل گوناگون پردازش و واحدهای فراوری و تجهیزات گوناگون، طیف متنوعی از فراورده‌های زیست‌بنیان شامل سوخت، انرژی و مواد شیمیایی را تولید می‌کنند.
منابع زیست‌تودۀ جنگلی از اجزای گوناگونی مانند لیگنین، سلولز، همی‌سلولزها، مواد استخراجی و غیره تشکیل شده است که پالایشگاه زیستی می‌تواند از هریک از زیست‌پلیمرها و دیگر اجزای زیستی یادشده، فراورده‌های زیستی گوناگونی همچون الیاف، انواع سوخت‌ها و انرژی‌های زیستی، مواد شیمیایی، داروهای طبیعی، پلاستیک‌های زیستی و غیره را تولید کند. به‌طور مثال، از لیگنین که پیش‌تر در کارخانه‌های تولید خمیرکاغذ سوزانده می‌شد و کم‌وبیش هنوز نیز در ایران سوزانده می‌شود، موادی همچون نخ‌های جراحی، چسب‌ها، فنول‌ها، کمپلکس‌سازها و فعال‌کننده‌های سطحی و از مایع سیاه پخت موادی همچون متانول، بیوگاز و دی‌متیل اتر در زیست‌پالایشگاه منابع جنگلی تولید می‌شوند. شایان توجه است که تجهیز صنایع فعلی بهره‌بردار از منابع جنگلی و لیگنوسلولزی به فنّاوری‌های نوین پالایش زیستی، در فراورده‌ها و فنّاوری‌های موجود اختلال ایجاد نمی‌کند و به‌واسطۀ تولید فراورده‌های جانبی پرشمار با ارزش افزودۀ بالا مزایای چشمگیر اقتصادی را نیز فراهم می‌آورد. ازاین‌رو، سبد فراوده‌های صنایع جنگل متنوع‌تر شده و برونداد صنایع یادشده از فراورده‌های محدود چوب و کاغذ به تنوع فراورده‌های زیست‌بنیان تبدیل می‌شود.
در کتاب پالایش زیستی منابع جنگلی به‌طور مبسوط اصول و فنون تبدیل بیشینۀ منابع جنگلی به انواع گستردۀ مواد و انرژی‌های زیستی ارائه شده است که برای دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی و نیز پژوهشگران فعال در حوزۀ زیست‌توده و فنّاوری‌های مواد و انرژی‌های زیستی کاربردی و مفید خواهد بود.